روشهای ساخت چیلر (Chiller) بسته به نوع آن (تراکمی یا جذبی) متفاوت است. در ادامه مراحل و روشهای ساخت هر نوع چیلر را بهصورت کامل شرح میدهیم :
چیلر تراکمی رایجترین نوع چیلر است و بر پایهی فشار و تبخیر گاز مبرد کار میکند.
مراحل ساخت چیلر تراکمی:
طراحی مدار تبرید
تعیین نوع کمپرسور (رفت و برگشتی، اسکرو، اسکرال یا سانتریفیوژ)
انتخاب مبرد مناسب (مانند R134a، R407C، R410A)
محاسبه ظرفیت خنککنندگی و دبی آب سرد
ساخت اجزای اصلی :
کمپرسور: برای متراکم کردن مبرد ساخته یا خریداری میشود.
کندانسور: معمولاً از لولههای مسی و فین آلومینیومی یا پوسته و لوله ساخته میشود.
اواپراتور (Evaporator): برای جذب گرما از آب مدار سرمایش طراحی میشود (نوع پوسته و لوله یا صفحهای).
شیر انبساط (Expansion Valve): برای کاهش فشار و دمای مبرد.
تابلو برق و کنترلر: برای تنظیم فشار، دما و عملکرد خودکار سیستم.
مونتاژ مدار تبرید
لولهکشی بین اجزا با لوله مسی یا فولادی
لحیمکاری و جوشکاری مطابق با استاندارد ASME
نصب عایق حرارتی روی خطوط مکش و اواپراتور
نصب مدار آب
ساخت مبدل حرارتی و اتصالات آب سرد و برج خنککن (در نوع آبخنک)
نصب پمپها، شیرآلات و فیلترها
شارژ مبرد و روغن
خلأگیری سیستم با پمپ وکیوم
تزریق مبرد طبق ظرفیت طراحیشده
افزودن روغن مخصوص کمپرسور
تست و راهاندازی
تست نشتی گاز و آب
بررسی عملکرد کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و کنترلها
اندازهگیری COP (ضریب عملکرد) و تنظیم نهایی
چیلر جذبی بر پایهی واکنش شیمیایی بین جاذب و مبرد (معمولاً آب و لیتیوم بروماید) کار میکند و منبع انرژی آن گرما است، نه برق زیاد.
مراحل ساخت چیلر جذبی:
طراحی مدار جذبی
انتخاب نوع سیستم (تکاثره، دواثره یا شعله مستقیم)
تعیین ظرفیت حرارتی و دمای آب سرد
ساخت اجزای اصلی :
ژنراتور (Generator): برای تبخیر مبرد با حرارت بخار یا گاز
کندانسور (Condenser): برای چگالش بخار مبرد
ابزوربر (Absorber): برای جذب بخار مبرد توسط محلول جاذب
اواپراتور (Evaporator): برای تولید آب سرد از تبخیر مبرد
پمپ محلول: برای انتقال محلول بین ژنراتور و ابزوربر
ساخت بدنه و مبدلها
بدنه معمولاً از فولاد ضدزنگ ساخته میشود.
مبدلها از لولههای مسی یا فولادی برای تبادل حرارت کارآمد
مونتاژ سیستم و آببندی
اتصال اجزا با جوشکاری دقیق
تست خلأ برای جلوگیری از نشت هوا به داخل سیستم
شارژ محلول و تست عملکرد
تزریق آب مقطر و محلول لیتیوم بروماید
گرم کردن اولیه و تنظیم فشار و دما
بررسی چگالش و تبخیر مناسب مبرد
روش ساخت دو نوع مهم چیلر تراکمی یعنی چیلر هوایی و چیلر آبخنک را بهصورت کامل و مرحلهبهمرحله شرح می دهیم :
چیلر هواخنک گرمای کندانسور را بهوسیله فن و هوای محیط دفع میکند و نیازی به برج خنککن ندارد.
محاسبه ظرفیت برودتی (بر حسب تن تبرید یا kW)
انتخاب نوع کمپرسور (اسکرال، اسکرو یا سانتریفیوژ)
تعیین نوع مبرد (مانند R410A یا R407C)
طراحی مدار لولهکشی و کندانسورهای هوایی (فیندار)
کمپرسور: بر اساس ظرفیت انتخاب و روی شاسی نصب میشود.
کندانسور هوایی: از لولههای مسی با فین آلومینیومی ساخته میشود. فنهای محوری در بالای آن نصب میگردند.
اواپراتور: نوع پوسته و لوله یا صفحهای، برای خنک کردن آب مدار داخلی.
شیر انبساط الکترونیکی یا مکانیکی: برای کاهش فشار مبرد.
تابلو برق و کنترلر دیجیتال: برای کنترل خودکار عملکرد دستگاه.
اتصال کمپرسور به کندانسور و اواپراتور با لولههای مسی
لحیمکاری و عایقکاری خطوط مبرد
نصب شیرهای سرویس، فیلتر درایر و منبع ذخیره مبرد
اتصال ورودی و خروجی آب به اواپراتور
نصب پمپ سیرکولاتور و منبع انبساط
خلأگیری سیستم با پمپ وکیوم
تزریق مبرد با دقت طبق ظرفیت دستگاه
بررسی فشار، دمای خروجی آب سرد، جریان کمپرسور و عملکرد فنها
ساخت بدنه از ورق گالوانیزه با رنگ الکترواستاتیک
نصب شبکه محافظ فنها و عایقکاری مسیرهای تبرید
در این نوع، گرمای کندانسور توسط برج خنککننده و آب در گردش دفع میشود.

محاسبه ظرفیت خنککنندگی، دمای ورودی و خروجی آب
تعیین نوع مبرد (R134a یا R1234ze)
طراحی مبدلهای حرارتی از نوع پوسته و لوله
کمپرسور: نصب روی پایه ضد لرزش
کندانسور آبخنک: شامل پوسته فولادی و لولههای مسی، متصل به مدار برج خنککن
اواپراتور: برای خنک کردن آب مصرفی سیستم تهویه
شیر انبساط: برای کاهش فشار مبرد
تابلو برق و سیستم کنترل PLC یا Microprocessor
لولهکشی دقیق بین کمپرسور، کندانسور و اواپراتور
نصب شیرهای سرویس، شیر اطمینان و فیلتر درایر
تست فشار و نشتی با نیتروژن
اتصال چیلر به برج خنککننده (مدار کندانسور)
اتصال مدار آب سرد به فنکویلها یا هواساز
نصب پمپها، فیلترها و مخزن تعادل
تخلیه کامل هوا از سیستم
شارژ مبرد و روغن مخصوص کمپرسور
بررسی کارکرد در بار کامل و جزئی
کنترل دمای آب ورودی و خروجی، فشار مبرد و جریان برق
عایقکاری حرارتی روی لولههای آب سرد و اواپراتور
رنگآمیزی و پوشش ضدخوردگی روی بدنه و مبدلها
تست عملکرد ایمنی (Overload، Pressure switch، Flow switch)
استفاده از لولههای با کیفیت بالا (مس فیندار یا فولاد ضدزنگ)
رعایت کامل استانداردهای ایمنی ASHRAE و ISO
تعبیه سیستم محافظت در برابر افزایش دما یا فشار
طراحی کنترل هوشمند برای کاهش مصرف انرژی

روش سفارش ساخت چیلر (چه صنعتی، چه ساختمانی) شامل چند مرحله اصلی است که از نیازسنجی اولیه تا تحویل نهایی دستگاه را در بر میگیرد.
در ابتدا باید مشخص شود که چه نوع چیلری مورد نیاز است:
نوع عملکرد: تراکمی یا جذبی
نوع کندانسور: هواخنک یا آبخنک
کاربری: صنعتی، تجاری، مسکونی یا آزمایشگاهی
ظرفیت سرمایشی مورد نیاز: بر حسب تن تبرید یا کیلووات
شرایط محیطی نصب: فضای باز یا بسته، رطوبت و دمای محیط
در این مرحله، مهندس طراح یا شرکت سازنده با بررسی نقشه پروژه، میزان بار حرارتی ساختمان یا دستگاهها را محاسبه میکند.
سفارشدهنده باید اطلاعات دقیق زیر را به سازنده ارائه دهد:

شرکت سازنده پس از بررسی مشخصات، نقشههای زیر را آماده میکند:
مدار تبرید و هیدرولیک چیلر
چیدمان اجزای داخلی (کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و تابلو برق)
نقشه برق و کنترل
ابعاد و نقشه نصب در محل پروژه
در صورت تأیید کارفرما، طراحی وارد مرحله ساخت میشود.
پس از نهایی شدن طرح:
قرارداد رسمی بین کارفرما و سازنده منعقد میشود.
مبلغی بهعنوان پیشپرداخت (معمولاً ۳۰ تا ۵۰ درصد) دریافت میشود.
مدت زمان ساخت، شرایط گارانتی، نحوه تحویل و خدمات پس از فروش در قرارداد مشخص میگردد.
در این مرحله مراحل ساخت شامل موارد زیر است:
تولید شاسی و بدنه اصلی
مونتاژ اجزای اصلی (کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، تابلو برق و...)
جوشکاری و لولهکشی مبرد
عایقکاری و رنگآمیزی
تست نشتی، شارژ مبرد و روغن
راهاندازی آزمایشی در کارخانه
در پایان، تست عملکرد (Run Test) انجام میشود تا راندمان و فشارها بررسی گردد.
پس از تأیید نهایی، چیلر به محل پروژه ارسال و نصب میشود:
اتصال به مدار آب و برق
راهاندازی نهایی در حضور کارفرما
آموزش نحوه کار با سیستم به اپراتور
گارانتی قطعات اصلی (۱۲ تا ۲۴ ماه)
پشتیبانی فنی و تأمین قطعات یدکی
سرویس دورهای و تنظیمات فصلی را بر عهده دارد.
ظرفیت چیلر را همیشه کمی بیشتر از نیاز واقعی در نظر بگیرید.
از سازنده بخواهید گواهی تست عملکرد و مصرف انرژی (COP) ارائه دهد.
در پروژههای حساس، تابلو برق با کنترلر PLC انتخاب کن تا دقت بیشتری داشته باشید.
اگر در منطقه گرم و خشک هستید، چیلر هواخنک مناسبتر است؛ و اگر دسترسی به آب و برج خنککن دارید، چیلر آبخنک راندمان بالاتری دارد.